Thế chấp tài sản là một trong những biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ được pháp luật dân sự ghi nhận. Hiện nay, thế chấp khá phổ biến.
Pháp luật dân sự quy định về thế chấp tài sản như thế nào? Quyền và nghĩa vụ của các bên trong giao dịch này ra sao? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Quy định chung:
1. Thế chấp tài sản là việc một bên dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự đối với bên kia và không chuyển giao tài sản đó cho bên nhận thế chấp. (Điều 292 Bộ luật dân sự 2015)
Tài sản thế chấp cũng có thể là loại được hình thành trong tương lai.
2. Do bên thế chấp giữ. Các bên có thể thỏa thuận giao cho người thứ ba giữ.
3. Việc thế chấp quyền sử dụng đất được thực hiện theo quy định về thế chấp quyền sử dụng đất tại Bộ Luật Dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
Hình thức:
Phải được lập thành văn bản, có thể lập thành văn bản riêng hoặc ghi trong hợp đồng chính. Trong trường hợp pháp luật có quy định thì văn bản thế chấp phải được công chứng, chứng thực hoặc đăng ký.
Thời hạn:
Các bên thỏa thuận về thời hạn; nếu không có thỏa thuận thì việc thế chấp có thời hạn cho đến khi chấm dứt nghĩa vụ được bảo đảm bằng thế chấp.
Quyền và nghĩa vụ của các bên:
Bên thế chấp tài sản:
Nghĩa vụ:
1. Bảo quản, giữ gìn tài sản;
2. Áp dụng các biện pháp cần thiết để khắc phục, kể cả phải ngừng việc khai thác công dụng tài sản nếu do việc khai thác đó mà tài sản đó có nguy cơ mất giá trị hoặc giảm sút giá trị;
3. Thông báo cho bên nhận về các quyền của người thứ ba đối với tài sản trong giao dịch, nếu có; trong trường hợp không thông báo thì bên nhận có quyền huỷ hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại hoặc duy trì hợp đồng và chấp nhận quyền của người thứ ba đối với tài sản;
4. Không được bán, trao đổi, tặng cho tài sản, trừ trường hợp quy định được quy định riêng.
Quyền:
1. Được khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức, trừ trường hợp thoả thuận;
2. Được đầu tư để làm tăng giá trị của tài sản;
3. Được bán, thay thế tài sản dùng để thế chấp, nếu là hàng hoá luân chuyển trong quá trình sản xuất, kinh doanh.
Trong trường hợp đó là hàng hoá luân chuyển trong quá trình sản xuất, kinh doanh thì quyền yêu cầu bên mua thanh toán tiền, số tiền thu được hoặc tài sản hình thành từ số tiền thu được sẽ thay thế cho số tài sản đã bán.
4. Được bán, trao đổi, tặng cho tài sản không phải là hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất, kinh doanh, nếu được bên nhận thế chấp đồng ý.
5. Được cho thuê, cho mượn tài sản nhưng phải thông báo cho bên thuê, bên mượn biết về việc tài sản cho thuê, cho mượn đang được dùng để thế chấp và phải thông báo cho bên nhận thế chấp biết;
6. Nhận lại tài sản do người thứ ba giữ, khi nghĩa vụ được bảo đảm bằng thế chấp chấm dứt hoặc được thay thế bằng biện pháp bảo đảm khác.
Bên nhận thế chấp:
Nghĩa vụ:
1. Trong trường hợp các bên thỏa thuận bên nhận giữ giấy tờ thì khi chấm dứt phải hoàn trả cho bên thế chấp;
2. Yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký giao dịch bảo đảm xoá đăng ký trong các trường hợp được quy định.
Quyền:
1. Yêu cầu bên thuê, bên mượn tài sản thế chấp trong trường hợp theo quy định phải chấm dứt việc sử dụng tài sản, nếu việc sử dụng làm mất giá trị hoặc giảm sút giá trị của nó;
2. Được xem xét, kiểm tra trực tiếp, nhưng không được cản trở hoặc gây khó khăn cho việc sử dụng, khai thác;
3. Yêu cầu cung cấp thông tin về thực trạng tài sản;
4. Yêu cầu áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo toàn tài sản, giá trị tài sản trong trường hợp có nguy cơ làm mất giá trị hoặc giảm sút giá trị của tài sản do việc khai thác, sử dụng;
5. Yêu cầu bên hoặc người thứ ba giữ tài sản giao tài sản đó cho mình để xử lý trong trường hợp đến hạn thực hiện nghĩa vụ mà bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ;
6. Giám sát, kiểm tra quá trình hình thành tài sản trong trường hợp nhận tài sản hình thành trong tương lai;
7. Yêu cầu xử lý tài sản theo quy định tại Điều 355 hoặc khoản 3 Điều 324 của Bộ luật này và được ưu tiên thanh toán.
Huỷ bỏ thế chấp tài sản
Có thể bị huỷ bỏ nếu được bên nhận thế chấp đồng ý.
Trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Chấm dứt thế chấp tài sản
1. Nghĩa vụ được bảo đảm bằng thế chấp chấm dứt;
2. Được huỷ bỏ hoặc được thay thế bằng biện pháp bảo đảm khác;
3. Tài sản đã được xử lý;
4. Theo thoả thuận của các bên.
Liên hệ đội ngũ Luật sư Giỏi – Luật sư Bến Cát để được hỗ trợ!
