Thấy người bị nạn mà không cứu là một trong những trường hợp đặc biệt. Trường hợp này, dù không có hành động vi phạm nhưng cũng bị pháp luật xử lý. Vậy thấy người trong trạng thái nguy hiểm đến tính mạng mà không cứu bị xử lý thế nào?
Theo quy định của pháp luật, không phải cứ có hành vi gây thiệt hại cho người khác hoặc gây nguy hiểm cho xã hội thì mới bị xử lý. Trường hợp không cứu người trong trạng thái nguy hiểm cũng mặc dù không có hành động nhưng vẫn bị xử lý hình sự.
Trong một số tình huống nguy hiểm như: tai nạn giao thông, đuối nước, phát bệnh,…. Nếu không được cứu giúp kịp thời thì người gặp nạn có thể nguy hiểm đến tính mạng.
Việc cứu người khi có điều kiện giúp đỡ là nghĩa vụ, trách nhiệm của công dân.
Vì vậy, người nào khi có điều kiện mà không cứu người bị nạn có thể sẽ bị phạt hành chính hay thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Hành vi không cứu giúp người khác khi họ đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự về Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng theo Điều 132 – Bộ luật hình sự 2015.
“Điều 132 – Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng
1. Người nào thấy người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu giúp dẫn đến hậu quả người đó chết, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Người không cứu giúp là người đã vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm;
b) Người không cứu giúp là người mà theo pháp luật hay nghề nghiệp có nghĩa vụ phải cứu giúp.
3. Phạm tội dẫn đến hậu quả 02 người trở lên chết, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
Một hành vi được xem là tội phạm khi có đầy đủ yếu tố cấu thành tội phạm sau đây:
– Về mặt khách thể:
xâm phạm quyền sống, quyền được tôn trọng và bảo vệ tính mạng của con người.
– Về mặt chủ thể:
Chủ thể của tội phạm này là người có năng lực trách nhiệm hình sự; Đạt độ tuổi từ 16 trở lên.
Ngoài ra, có chủ thể đặc biệt là người mà theo pháp luật hoặc nghề nghiệp quy định phải có nghĩa vụ cứu giúp.
– Về mặt khách quan:
+ Hành vi: Không hành động. Cụ thể là hành vi không cứu giúp người khác khi người đó đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng. Nếu không được cứu giúp kịp thời sẽ bị chết.
+ Tình trạng nguy hiểm đến tính mạng là tình trạng của người mà mạng sống của họ đang bị đe dọa, cần phải có sự cứu giúp của người khác ngay lập tức. Nếu không có sự cứu giúp kịp thời thì có thể dẫn đến hậu quả người đó bị chết.
+ Người phạm tội phải là người có điều kiện để cứu giúp nạn nhân. Nghĩa là họ có đủ khả năng về chuyên môn cũng như về vật chất hoặc những điều kiện cần thiết khác để thực hiện việc ngăn chặn hậu quả chết người xảy ra, nhưng họ đã không hành động, tức không cứu giúp người bị nạn như nêu trên.
+ Hậu quả: chết người. Đây là hậu quả bắt buộc.
– Về mặt chủ quan:
lỗi cố ý gián tiếp.
Biết rõ người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, nếu không cứu sẽ chết. Đồng thời biết rõ mình có điều kiện cứu mà cố tình không cứu.
Nếu còn nhận thức không rõ ràng tình trạng của nạn nhân hoặc khả năng của mình thì không coi là phạm tội.
